de Erfgoedcollectie op het Internet

Iedereen kan tegenwoordig wel iets met een computer. De een wat meer dan de ander, maar computers en het Internet zijn niet meer weg te denken. Dat geldt zeker voor de wereld van de geschiedschrijving waartoe ook de HKIJ behoort. Als u alleen al kijkt naar het magazine van de HKIJ zoals dat de afgelopen 50 jaar is verschenen dan ziet u de ontwikkeling van typemachine/stencils naar hoogwaardig drukwerk dat zonder het gebruik van computers nooit gemaakt had kunnen worden.

Maar los van de technologie (T) gaat het natuurlijk vooral om de informatie (I) die gepubliceerd is. Iedereen die een bijdrage heeft geleverd, heeft wel ergens ‘bestandjes’ staan die hij of zij gebruikt heeft voor het schrijven van een artikel en/of een boek of het maken van een film. Al die bestandjes bij elkaar vormen met een duur woord het ‘Digitaal Erfgoed’ van de HKIJ.

Om er voor te zorgen dat dit materiaal, of in ieder geval de vrucht van deze noeste arbeid bewaard blijft voor hen die na ons komen, hebben we de plaats waar de informatie toegankelijk is gemaakt, gescheiden van de plaats waar we de informatie bewaren. Dit laatste doen we in de ‘digitaal_archief’ map op een ‘interne server’ in het Waaggebouw. Deze server wordt dagelijks geback-upt op een schaduwserver die ergens buiten het Waaggebouw staat.

Wat zijn de plaatsen waar u het Digitaal Erfgoed van de HKIJ kunt vinden?

Als het gaat om ‘vindbaarheid’ van informatie is het Internet bij uitstek het middel om te gebruiken. Dat is dus de plaats waar u (bijna) alles kunt vinden over de geschiedenis van IJsselstein en omstreken. Ik zeg ‘bijna’ omdat er natuurlijk ook een Bibliotheek met boeken en tijdschriften en een Archief met foto’s en documenten beschikbaar is. Hier kunt u altijd tijdens de openingstijden van het Waaggebouw terecht om te zoeken of gewoon te ‘snuffelen/grasduinen’ in het materiaal. Wat er allemaal in de bibliotheek beschikbaar is, kunt u wel via het Internet in het “HKIJ Register” vinden, maar daarover straks meer.

Wij gebruiken de volgende Internet toegangen voor ons digitale erfgoed:

• De website van de HKIJ (https://www.hkij.nl). waar verwijzingen staan (‘hyperlinks’ waar u op kunt klikken) naar de plaats waar de informatie te vinden is en waar het bekeken en gelezen kan worden. Deze website is als het ware de voordeur en de etalage van ons digitaal erfgoed-magazijn. Hier kunt onder ‘Schatkamer’ doorverwijzingen vinden naar Foto’s, Films en Documenten.

• De Collectiebank is de verzamelplaats van foto’s; documenten en krantenknipsels (https://hkij.collectiebank.nl ). Als u via de website of direct in de Collectiebank bent gekomen kunt u gaan zoeken naar foto’s, documenten, krantenknipsels. In de Collectiebank staan beschrijvingen van wat er op de foto te zien is of in het document of krantenknipsel te vinden is. U zoekt dan in deze beschrijvingen.

• Het HKIJ Register (https://hkij.nl/register/inzage), is de jongste telg van onze digitaal erfgoed winkel. Het is de opvolger van HKIJ magazine 150bis, waarin een aantal indexen op de gepubliceerde artikelen te vinden zijn. Hier heeft u ‘zoek’ en ‘grasduin’ mogelijkheden beschikbaar zijn om de bestanden met hun inhoud terug te kunnen vinden of te raadplegen.

Uiteraard zijn er ook buiten de HKIJ organisatie waardevolle bronnen die informatie leveren over IJsselstein en omstreken. In het Register houden wij zo goed mogelijk voor u bij waar u voor meer informatie terecht kunt. Maar het streven naar volledigheid van externe bronnen is loffelijk maar ondoenlijk. Wat er vandaag nog op het Internet te vinden is, kan er morgen al weer af zijn. Dat is ook op de achtergrond een reden voor het opzetten en bijhouden van het Register. Hierdoor blijft in ieder geval beschikbaar over IJsselstein en omstreken, wat wij beschikbaar willen houden.

Wie heeft toegang tot het Digitaal Erfgoed HKIJ?

In principe is al het Digitaal Erfgoed van de HKIJ voor iedereen beschikbaar. Maar niet iedereen zal geïnteresseerd zijn in alle details. Het hangt er helemaal vanaf wat iemand met de gevonden informatie wil gaan doen. Daarom onderscheiden we drie doelgroepen voor toegang tot het ‘Digitaal Erfgoed HKIJ’:

• Het grote publiek. Dit is onze grootste en belangrijkste ‘klantenkring’. Iedereen heeft ongehinderd toegang tot de website, het publieke deel van de Collectiebank en het publieke deel van het Register.
• Donateurs, sponsors. Dit zijn de mensen die belangstelling tonen in de geschiedenis van IJsselstein en omstreken. Zij krijgen sinds de oprichting van de HKIJ met een zekere regelmaat het ‘HKIJ magazine’ bezorgd en daar hoort nu ook toegang tot het gesloten deel van het Register bij. Zij kunnen hiermee ‘grasduinen’ in het beschikbare materiaal en dit op hun pc, laptop, tablet en smartphone raadplegen en downloaden. Zij kunnen ook hun pc laten ‘zoeken’ in de teksten van gepubliceerde artikelen en de boeken die door de HKIJ zijn uitgegeven.
• Auteurs, onderzoekers etc. Dit zijn de mensen die sinds de oprichting het prachtige materiaal hebben aangeleverd en de mensen die als vrijwilliger hun tijd en aandacht besteden aan het verspreiden van kennis over de geschiedenis van IJsselstein en omstreken. Ook zij hebben toegang tot het gesloten deel van het Register. Ook zij kunnen ‘snuffelen/grasduinen’ en gericht zoeken in alle beschikbare teksten van publicaties, artikelen, boeken, films, andere Internetbronnen, etc.

Wat heeft u nodig voor toegang tot het Digitaal Erfgoed HKIJ?

Alle pc’s, laptops, tablets en smartphones hebben tegenwoordig toegang tot het Internet met behulp van een zgn. ‘webbrowser’. U gebruikt gewoon uw ‘standaardbrowser’. Bijv. Firefox, Edge, Safari, Opera, etc. en klikt op zgn. ‘hyperlinks’ zoals u dat al gewend bent. Dit werkt voor alle internetsites van de HKIJ.

Voor foto’s en krantenknipsels heeft uw ‘pc’ ook standaard software.

Voor documenten wordt het wat ingewikkelder. Wij kunnen natuurlijk met een tekstverwerker als ‘MS Word’ aan de slag gaan, maar dat is voor de verspreiding van documenten niet voor iedereen handig. Wij hebben dus voor het conserveren en beschikbaar stellen van teksten gekozen voor het .pdf formaat van Adobe. U kunt met de gratis licentie van Adobe Acrobat alle documenten openen en lezen. Al deze bestanden zijn niet alleen voor u leesbaar, maar ook voor uw computer, met een vakterm ‘OCR-en’. U kunt dus tekstfragmenten uit een document kopiëren en plakken. Maar hoe dat moet, gaan we in een volgend artikel in deze reeks dieper op in.